Hoe kom je af van het altijd maar 'moeten' en bezig zijn?

Je dag te vol plannen. Altijd bezig zijn met wat er nog moet gebeuren, op je werk of thuis. Die never ending lijst met werkzaamheden of klussen, die nog af moet. De gedachte dat je altijd nuttig bezig moet zijn. Niet kunnen stilzitten en niets doen op de bank, maar iets erbij moeten pakken: de was opvouwen of je foto's op je telefoon opschonen of iets anders dat maar steeds blijft liggen.

Zie je hoeveel keer het woord 'moeten' in de vorige paragraaf voorbij is gekomen? Ik zie dit ook vaak terug bij cliënten. Terwijl ze praten en vertellen hoe het gaat of wat ze hebben gedaan, hoor ik steeds datzelfde woordje terugkomen: 'moeten'. Maar waar komt dat nu vandaan? En nog belangrijker: hoe kom je er vanaf?

Het steeds bezig blijven en nuttig willen zijn, kan meerdere oorzaken hebben. Het kan in de eerste plaats voortkomen uit bewijsdrang. Willen presteren en jezelf willen bewijzen. Het maximale uit jezelf willen halen en niets doen als stilstand zien. Op zich is er niets mis mee om een bepaalde mate van prestatiedrang te hebben, maar vaak schiet je hierin door en wordt het teveel. Hierdoor bestaat het risico dat je jezelf voorbij loopt, over je grenzen heen gaat en dat je je steeds onrustig voelt. Het is immers nooit 'af'. Je kunt jezelf dan ook afvragen wat de achterliggende reden is van deze bewijsdrang. Ben je op zoek naar meer erkenning of waardering? Wat maakt dat je het gevoel hebt dat je steeds moet blijven presteren?

Een tweede oorzaak is te vinden in perfectionisme. Je wilt alles goed doen en beter dan 'gemiddeld'. Je stelt hoge eisen aan jezelf. En meestal zijn de eisen die je aan jezelf stelt vele malen hoger dan de eisen die je aan anderen in je omgeving stelt. Ook met perfectionisme is an sich niets mis, mits je je bewust bent van wanneer je hierin te ver doorslaat. En dat is zo moeilijk, want als perfectionist ben je vooral bezig met de dingen zo goed mogelijk doen. Maar vraag jezelf eens af waarom alles zo perfect moet zijn. En voor wie doe je dit eigenlijk allemaal?

Ten derde, en ook heel belangrijk, is dat door steeds door te blijven gaan, je niet hoeft te voelen. Wat bedoel ik hiermee? Door niet stil te zitten en echt rust te nemen, maar door te blijven gaan, kan je negatieve gevoelens of moeilijke situaties uit de weg gaan. Je vermijdt, stelt uit of verdooft jezelf door bezig te blijven, waardoor je er op dit moment geen last van hebt. Dit lijkt misschien fijn en handig, maar op den duur is dit niet zo handig. Door niet te voelen blijf je vooral in je hoofd zitten en loop je vaak voorbij aan de signalen die je lichaam je afgeeft. Een belangrijke voedingsbodem voor het ontstaan van een overbelast systeem, oftewel een risico op het krijgen van een burn-out. Ook gaan negatieve gevoelens, zeker wanneer ze intens zijn, zich vaak vastzetten in je lichaam, waardoor dit je (onbewust) stress geeft of tot lichamelijke klachten kan leiden.

Maar hoe kan je dan zorgen dat je niet meer zoveel 'moet' van jezelf en dat je stopt met altijd maar bezig zijn? Onderstaand een aantal tips:

• Achterhaal wat de achterliggende oorzaak is van jouw 'moeten'. Schakel hier eventueel ook hulp bij in van iemand die hier verstand van heeft/in opgeleid is. Want als je weet waar het vandaan komt, is het ook gemakkelijker om hier gericht mee aan de slag te gaan.

• Maak per dag een onderscheid wat er echt 'moet' (bijvoorbeeld een afspraak bij de tandarts of het doen van boodschappen, omdat er anders niets te eten is) en wat er 'kan'. En wees daarbij kritisch: wat gebeurt er als je niet hebt gestofzuigd als er visite langs komt? Of wat gebeurt er als je niet een heleboel van je achterstallige mails hebt weggewerkt? Moet dit echt nu? Vaak is het antwoord 'er gebeurt dan helemaal niets en het hoeft zeker niet nu'. Focus je dan alleen op wat echt 'moet', doe dit eerst en laat de rest vervolgens los.

• Plan af en toe, bijvoorbeeld één keer per week of één keer per twee weken, een dag in waarop je helemaal niets moet. Kruis het af in je agenda en behandel dit als een belangrijke afspraak met jezelf, zodat je er geen andere afspraken overheen plant. Kijk op zo'n dag waar je zin in hebt en laat alle 'moet dingen' eens achterwege. Je zult zien dat dit veel ruimte en rust geeft in je hoofd.

• Wanneer je een activiteit hebt afgerond, bijvoorbeeld een taak van je werk of een klusje in huis, neem dan even een korte pauze. Al is het maar een paar minuten. Dit zorgt ervoor dat je parasympathische zenuwstelsel (voor rust en ontspanning) weer even aan bod komt, waardoor je niet continu 'aan' blijft staan.

• Zeg eens wat vaker 'nee' tegen jezelf als je merkt dat je van jezelf weer iets moet doen. Probeer dan, hoe oncomfortabel het misschien ook voelt, even te gaan zitten. Neem een kopje thee en focus je alleen maar op het drinken van de thee. Hoe voelt, smaakt, ruikt het? Door je op één ding te focussen (en je telefoon is hier geen onderdeel van), komt je hoofd even tot stilstand en leer je weer wat meer in het nu te zijn.
  

#burnout #burnoutherstel #burnoutcoach #overjeburnoutheen #herstellenvanburnout #stress #angst #paniek #vitaliteit #mentalhealth #altijdmaarmoeten #nooitstilzitten